یک خبر خوش برای مادرها. پژوهشها نشان میدهد بیشتر کسانی که نمازخوان شدهاند، از خانه بوده است، در خانه هم بیشتر از مادر بوده است و این نشان میدهد مادر نقش ویژه دارد و مسئولیت خانمها را این تحقیقات سنگین میکند.
شخصی از پیغمبر اکرم۹ پرسید: به چه کسی خوبی کنم؟ فرمود: به مادرت پرسید: بعد از مادر؟ فرمود: به مادرت. سه باره پرسید: بعد از مادر، فرمود: به مادرت. بار چهارم پرسید: فرمود به پدرت. این تاکید ویژه نسبت به مادر حکمت دارد.
حضرت امام خمینی که رضوان خدا بر او باد، دو گروه را به انبیا تشبیه کرده است: یکی معلمین و دیگری مادرها. مادر نقش ویژه در نمازخوان شدن بچهها دارد. بچهها سالهای طلایی عمرشان را نزد مادر هستند. سالهایی که صفحه دل و ذهن آنها تأثیر پذیری دارد، اینها نزد مادر در دامن مادر هستند.
امام حسن مجتبی علیه السلام تعریف میکند، نیمههای شب با صدای آهنگ نماز مادرم بیدار میشدم و نمازشب مادرم را تماشا میکردم. در قنوت نمازشب میخواست به چهل نفر دعا کند، خوب گوش میکردم اسمهایی که مادرم میبرد چه کسانی هستند؟ بعد از نماز از مادرم پرسیدم که مادرجان به خودمان دعا نکردی؟ مادر این را فرمود: «الجار ثمّ الدار»[۱] عزیزم اول همسایه بعد خودمان. می بینید که پس از سالها آهنگ نماز مادر در گوش فرزند مانده است.
سالار شهیدان حضرت امام حسین علیه السلام روز عاشورا که تنهای تنها شد و یک تنه بار سنگینی مصیبت را به دوش میکشید، چنانکه در زیارت عاشورا میخوانیم: مصیبتی که سنگینیاش بر آسمانها سخت بود، آمد با پسرش زین العابدین علیه السلام خداحافظی کند و به سمت میدان شهادت برود. سینهی پسرش را به سینهی خودش چسباند و فرمود: عزیزم، یک دعایی را مادرم به من یاد داده که در مشکلات این دعا را بخوان، اکنون میخواهم آن را به تو تعلیم دهم. «بحق یس والقرآن الحکیم وبحق طه والقرآن العظیم یا من یقدر علی حوائج السائلین، یا من یعلم ما فی الضمیر، یا منفسا عن المکروبین، یا مفرّج عن المغمومین، یا راحم الشیخ الکبیر، یا رازق الطفل الصغیر، یا من لایحتاج إلی التفسیر صلّ علی محمّد وآل محمّد، وافعل بی کذا وکذا» سپس او را میبوسد و وداع میکند.[۲]
ترجمه دعا: به حق «یس» و قرآن کریم، و به حق «طه» و قرآن با عظمت، ای کسی که در برآوردن حاجت حاجت مندان توانایی، ای کسی که از درون افراد خبر داری، ای بر طرف کنندهی گرفتاری ها، ای شادی بخش کسانی که غمزدهاند، ای کسی که به افراد پیر ترحم می کنی، ای کسی که روزی طفل کوچک را می دهی، ای کسی که به تفسیر احتیاج نداری، بر محمد و آلش درود فرست.
اینها تأثیرات مادر است.
مادرها قدر خودشان را بدانند. در روز قیامت یک مراسمی برای قدردانی از پدرها و مادرها برگزار خواهد شد، بچهها روی تختی میآیند و در پیشگاه خدا اعلام میکنند: پروردگارا، این مادرم بود مرا نمازخوان کرد، این پدرم بود مرا نمازخوان کرد. آنگاه از جانب خدای مهربان لباسهای فاخر برتن آنها می پوشانند وتاج کرامت بر سرشان میگذارند.
«حَنّه» همسر عمران، مادری است که قصهاش در قرآن در سوره آل عمران آمده است. مادر بچهدار نمیشد، با خدا راز و نیاز میکرد، چشمش به لانهی پرندهای افتاد که آن پرنده به جوجههایش دانه میداد. دلش شکست، شوهرش عمران هم با خدا راز و نیاز کرد، تا اینکه دعایشان مستجاب شد و این مادر باردار شد. هنوز بچهای به دنیا نیامده بچه را نذر مسجد کرد. قرآن کریم این نقش را برجسته کرده میفرماید: «إِذْ قَالَتِ امْرَأَتُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّی نَذَرْتُ لَکَ مَا فِی بَطْنِی مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّی إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ العَلِیمُ»[۳]، یاد کنید وقتی که مادر گفت: پروردگارا نذر میکنم این بچه را که از همه کارها رها باشد و در خدمت مسجد باشد.
اسماء بنت عمیس دوست فاطمه زهرا علیها السلام این را تعریف کرده که روز آخر عمر حضرت صدیقه طاهره در حالی که خیلی نحیف شده بود، به من فرمود: مقداری آب گرم کن. آب گرم کردم، خودش را شستشو داد، فرمود: عطر نمازم را بیاور و سجاده نمازم را پهن کن. دست به دعا برداشت. خدا را قسم داد به انبیا، به پیامبر خاتم، به بچههایی که به زودی از مادر جدا میشوند. از خدا چه میخواست؟ خدایا گنهکاران شیعیانم و شیعیان فرزندانم را ببخش. «إِلَهِی وَ سَیِّدِی اَسْئَلُکَ بِالَّذینَ اصْطَفَیْتَهُمْ وَ بِبُکاءِ وَلَدَیَّ فی مُفارِقَتی اَنْ تَغْفِرَ لِعُصاهِ شیعَتی وَ شِیعَهِ ذُرِّیَتِی».[۴]
اینها نقش مادر است. از نقش مادرها غافل نشویم.
[۱]. علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۸۲.
[۲]. امالی شیخ صدوق.
[۳]. آل عمران، ۳۵.
[۴]. کوکب الدری، ج ۱، ص ۲۵۴.